Os yw’ch Credyd Cynhwysol yn cael ei atal neu ei leihau
Os yw swm y Credyd Cynhwysol y byddwch yn ei gael yn newid, byddwch naill ai’n cael llythyr neu neges pan fyddwch yn mewngofnodi i’ch cyfrif Credyd Cynhwysol ar-lein. Os oes gennych chi gyfrif ar-lein, gallwch gofrestru i gael hysbysiadau neges testun neu e-bost hefyd.
Gall eich Credyd Cynhwysol gael ei leihau:
- os ydych chi wedi rhoi gwybod am newid yn eich amgylchiadau sy’n golygu y byddwch chi’n cael llai – er enghraifft, rydych chi wedi symud tŷ neu os ydych chi’n ad-dalu taliad ymlaen llaw, taliad caledi neu daliad cyllidebu ymlaen llaw
- os ydych chi wedi cael eich cosbi - beth i'w wneud os ydych chi wedi cael eich cosbi
- os ydych chi wedi ennill mwy o arian o waith - sut mae gweithio'n effeithio ar eich Credyd Cynhwysol
Byddwch yn cael llai o Gredyd Cynhwysol hefyd os oedd y Ganolfan Waith wedi talu gormod i chi’n flaenorol – gelwir hyn yn ‘ordaliad’.
Os oes gennych chi fathau penodol o ddyled, gall credydwr hefyd wneud cais i gael ei dalu o’ch taliad – gelwir hyn yn ‘ddidyniad trydydd parti’.
Os ydych chi wedi cael gordaliad
Byddwch chi’n cael llai bob mis hyd y byddwch wedi’i dalu yn ôl. Yn y rhan fwyaf o achosion, bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn gostwng eich taliad rhwng 15% a 25% eich ‘lwfans safonol’ misol.
Er enghraifft - os yw’ch taliad yn cael ei leihau 15% o’ch lwfans safonol a bod eich lwfans safonol yn £317.82 y mis fel arfer, bydd cyfanswm eich taliad yn cael ei leihau £47.67.
Os yw’r Adran Gwaith a Phensiynau yn penderfynu bod y gordaliad wedi digwydd drwy dwyll, gellir lleihau eich Credyd Cynhwysol hyd at 40% o’ch lwfans safonol.
Cysylltwch â'ch Cyngor ar Bopeth agosaf os ydych chi’n meddwl na fydd gennych chi ddigon o arian i fyw arno oherwydd eich bod yn ad-dalu gordaliad. Gall cynghorwr eich helpu i gyllidebu neu ofyn i’r Adran Gwaith a Phensiynau gymryd ad-daliadau ar gyfraddau is.
Os yw’ch Credyd Cynhwysol yn cael ei leihau i dalu’ch dyledion
Byddwch ond yn cael didyniad os yw’r credydwr yn gofyn i’r Adran Gwaith a Phensiynau - gelwir hyn yn ‘ddidyniad trydydd parti’. Fel arfer mae’n 5% o’ch lwfans safonol ond gallai fod yn fwy. Bydd yr Adran Gwaith a Phensiynau yn dweud wrthych os yw hyn wedi digwydd - un ai ar eich cofnod ar-lein os oes gennych chi un, neu mewn llythyr.
Gellir ond gwneud didyniadau ar gyfer:
- ôl-ddyledion rhent a chostau tai eraill fel taliadau gwasanaeth – gall y didyniad fod rhwng 10% a 20% am ôl-ddyledion rhent
- ôl-ddyledion nwy, trydan neu ddŵr
- ôl-ddyledion biliau’r dreth gyngor
- cynhaliaeth cynnal plant
- rhai benthyciadau
- rhai cosbau
Bydd eich Credyd Cynhwysol yn cael ei leihau 5% o’ch ‘lwfans safonol’ sylfaenol ar gyfer y rhan fwyaf o ddidyniadau trydydd parti – gellir cymryd mwy o arian ar gyfer rhai dyledion. Er enghraifft, ar gyfer ôl-ddyledion rhent.
Ni fyddwch chi fyth yn cael mwy na 3 didyniad trydydd parti ar yr un pryd ac yn y mwyafrif o achosion ni fydd mwy na 40% o’ch lwfans safonol yn cael ei gymryd.
Cysylltwch â’ch Cyngor ar Bopeth agosaf os ydych chi’n meddwl na fydd gennych chi ddigon o arian i fyw arno. Gall cynghorwr eich helpu i gyllidebu a gofyn i’r Adran Gwaith a Phensiynau newid eu penderfyniad neu apelio os yw hynny’n addas. Er enghraifft, efallai y byddwch chi’n gallu apelio faint y maent yn ei dynnu oddi ar eich Credyd Cynhwysol am ôl-ddyledion rhent.
Os nad oes gennych chi ddigon o arian i fyw arno
Gallwch ofyn am ddidyniad llai os yw'r swm sy'n cael ei dynnu o'ch Credyd Cynhwysol yn golygu nad oes gennych chi ddigon o arian i fyw arno. Efallai y bydd didyniad o'ch Credyd Cynhwysol herwydd:
- dyled budd-daliadau
- benthyciad Cronfa Gymdeithasol
- ôl-ddyledion rhent
Bydd angen i chi ddangos i’r Adran Gwaith a Phensiynau nad oes gennych chi ddigon o arian i fyw arno - gelwir hyn yn galedi ariannol. Bydd angen i chi roi datganiad ariannol iddynt yn dangos eich incwm ac ar beth rydych chi’n gwario’ch arian. Bydd angen i chi hefyd ddangos nad ydych chi’n gallu talu’ch costau byw sylfaenol gyda chyfradd bresennol y didyniad. Gallwch anfon y wybodaeth hon drwy’ch cofnod ar-lein neu mewn llythyr os nad oes gennych chi gyfrif ar-lein.
Os ydych chi’n credu bod eich taliad yn anghywir
Dylech ffonio'r llinell gymorth Credyd Cynhwysol neu ofyn am esboniad gan ddefnyddio’ch cyfrif ar-lein os oes gennych chi un. Dylech wneud hyn:
- os yw’ch taliad yn llai na’r hyn y byddech chi wedi’i ddisgwyl a’ch bod heb dderbyn esboniad am y rheswm
- os ydych chi’n meddwl bod camgymeriad wedi bod gyda’r ffordd y cyfrifwyd eich Credyd Cynhwysol
Darparu unrhyw dystiolaeth sydd gennych chi
Mae’n syniad da rhoi rhywfaint o dystiolaeth iddynt o’r camgymeriad os gallwch chi. Bydd angen i chi wneud hyn drwy’ch cyfrif ar-lein os oes gennych chi un, neu mewn llythyr. Gallai’r dystiolaeth gynnwys, er enghraifft:
- eich cytundeb tenantiaeth – os ydych chi’n credu bod eich costau tai yn anghywir
- slipiau cyflog neu ddatganiadau banc - os oes camgymeriad wedi bod â’ch enillion (gofynnwch i’ch cyflogwr am slipiau cyflog os nad ydynt gennych chi)
- biliau gofal plant – os ydynt wedi cael eich costau gofal plant yn anghywir
Os ydych chi’n anghytuno â’r didyniad o hyd
Os yw’r Adran Gwaith a Phensiynau yn rhoi esboniad i chi a’ch bod yn anghytuno â’r penderfyniad o hyd, gallwch ei herio – gelwir hyn yn ailystyriaeth orfodol.
Llinell gymorth Credyd Cynhwysol (gwasanaeth llawn)
Ffôn: 0800 328 5644
Ffôn testun: 0800 328 1344
Ffôn (Cymraeg): 0800 012 1888
Dydd Llun i ddydd Gwener, 8am tan 6pm
Mae galwadau i’r rhifau hyn am ddim.
Llinell gymorth Credyd Cynhwysol (gwasanaeth byw)
Ffôn: 0800 328 9344
Ffôn testun: 0800 328 1344
Ffôn (Cymraeg): 0800 328 1744
Dydd Llun i ddydd Gwener, 9am tan 4pm
Mae galwadau i’r rhifau hyn am ddim.