Gwneud cais am Gredyd Cynhwysol

Eich sefyllfa dai

Gofynnir i chi am fanylion:

• eich cyfeiriad a phryd symudoch chi yno
• eich sefyllfa fyw ac a ydych chi’n rhentu eich cartref – er enghraifft, gan landlord preifat, y cyngor neu gymdeithas dai
• faint o rent rydych chi’n ei dalu ac unrhyw ffioedd gwasanaeth, neu eich taliadau morgais os mai chi sydd piau eich cartref – y rhain yw ‘eich costau tai’
• faint o ystafelloedd gwely sydd gennych chi – gofalwch fod hwn yr un fath â’r nifer ar eich cytundeb tenantiaeth neu rent 
• pwy sydd ar y cytundeb tenantiaeth a faint rydych chi i gyd yn ei dalu – os yw’n denantiaeth ar y cyd
• cyfeiriad a rhif ffôn eich landlord os ydych chi’n rhentu

Y peth gorau i’w wneud yw gwirio eich cytundeb tenantiaeth os nad ydych chi’n siŵr o unrhyw fanylion. Os nad oes gennych chi un, edrychwch am unrhyw ddogfennau neu negeseuon e-bost sy’n cadarnhau manylion am eich tenantiaeth – er enghraifft, datganiad rhent.

Os ydych chi’n rhentu gan y cyngor neu gan gymdeithas dai, gallwch chi gysylltu â’u hadran gwasanaethau cwsmeriaid. Byddan nhw’n gallu rhoi manylion eich sefyllfa dai a’ch rhent i chi.

Eich ‘costau tai’ a’ch sefyllfa fyw

Bydd angen i chi sôn am unrhyw ‘gostau tai’ rydych chi’n eu talu – mae hyn yn cynnwys unrhyw daliadau rhent neu forgais ac unrhyw ‘ffioedd gwasanaeth’.

Ystyr ‘ffioedd gwasanaeth’ yw unrhyw arian rydych chi’n ei dalu am waith cynnal a chadw mewn mannau a rennir o gwmpas eich cartref neu eich gardd. Er enghraifft, os ydych chi’n byw mewn bloc o fflatiau gyda choridorau a rennir, efallai eich bod yn talu i rywun lanhau’r coridorau hyn. Gwiriwch eich cytundeb tenantiaeth i weld a ydych chi’n talu ffioedd gwasanaeth.

Os ydych chi’n cael unrhyw help gyda’ch rhent, bydd angen i chi nodi cyfanswm eich rhent – mae hyn yn cynnwys unrhyw arian rydych chi’n ei gael i helpu gyda’ch rhent. Er enghraifft, os ydych chi’n cael £200 o Fudd-dal Tai y mis a’ch bod chi’n talu £400 y mis mewn rhent, bydd angen i chi nodi mai cyfanswm y rhent yw £600.

Bydd angen i chi ddweud hefyd os oes gennych chi unrhyw wythnosau di-rent. Efallai eich bod chi’n cael wythnosau di-rent os ydych chi’n rhentu gan y cyngor neu gan gymdeithas dai.

Gofynnir i chi a oes unrhyw un arall wedi’i enwi ar y cytundeb tenantiaeth. Os felly, bydd angen i chi wybod beth yw cyfanswm eich rhent – hynny yw, y rhent cyfunol rydych chi’n ei dalu am y cartref. 

Manylion eich landlord

Gofynnir i chi am fanylion eich landlord er mwyn iddo gadarnhau faint o rent rydych chi’n ei dalu. Os ydych chi’n rhentu gan y cyngor neu gan gymdeithas dai, efallai y bydd y rhain yn ymddangos yn awtomatig.

Does dim rhaid i chi nodi cyfeiriad e-bost eich landlord os ydych chi’n nodi ei gyfeiriad a’i rif ffôn.

Os nad ydych chi’n siŵr o fanylion eich landlord, gallech chi roi eich cyfeiriad chi a diweddaru’r manylion yn ddiweddarach. Dylech chi ddiweddaru’r adran hon cyn gynted â phosibl – os na fyddwch chi’n ei diweddaru, efallai y bydd rhaid i chi dalu rhywfaint o arian fel cosb.

Y Dreth Gyngor

Gofynnir i chi:

• a yw eich enw ar fil y Dreth Gyngor
• a ydych chi wedi gwneud cais am Ostyngiadau’r Dreth Gyngor

Os byddwch chi’n sôn eich bod chi’n cael Gostyngiadau’r Dreth Gyngor yn barod neu eich bod chi’n bwriadu gwneud cais amdano, gall yr Adran Gwaith a Phensiynau roi gwybod i’ch cyngor eich bod chi’n gwneud cais am Gredyd Cynhwysol.

Eich iechyd

Gofynnir i chi a oes gennych chi ‘anabledd, salwch neu gyflwr iechyd parhaus’ sy’n ei gwneud hi’n anodd i chi weithio neu ddod o hyd i waith.

Y peth gorau i’w wneud yw cynnwys unrhyw gyflyrau iechyd sy’n golygu eich bod chi wedi cael amser o’r gwaith – gan gynnwys cyflwr iechyd meddwl, fel iselder neu gorbryder. Does dim angen i chi gynnwys unrhyw beth nad yw’n effeithio ar eich gallu i weithio.

Gofynnir i chi hefyd:

• pryd weithioch chi ddiwethaf, os nad ydych chi’n gweithio rhagor – gofynnwch i aelod o’ch teulu neu ffrind os nad ydych chi’n siŵr
• a ydych chi wedi bod yn yr ysbyty yn ddiweddar neu a ydych chi’n cael triniaeth feddygol – bydd hyn yn pennu pryd na allwch chi fynd i’ch apwyntiad Canolfan Waith 

Pryd mae angen ‘nodyn ffitrwydd’

Bydd angen i’ch meddyg gadarnhau unrhyw gyflwr iechyd sy’n effeithio ar eich gallu i weithio gyda ‘nodyn ffitrwydd’ – efallai y byddwch chi’n galw hwn yn nodyn meddyg. Mae angen i chi ddarparu nodyn ffitrwydd:

• os ydych chi’n sâl am fwy na 7 diwrnod
• os oes gennych chi gyflwr iechyd tymor hir

Os na fydd eich meddyg yn cadarnhau eich cyflwr gyda nodyn ffitrwydd, bydd angen i chi ddileu’r cyflwr o’ch cyfrif Credyd Cynhwysol.

Cael ‘nodyn ffitrwydd’

Bydd angen i nodyn ffitrwydd nodi dyddiad cychwyn a dyddiad dod i ben, a rhaid iddo gael ei stampio a’i lofnodi gan eich meddyg.

Os oes gennych chi nodyn ffitrwydd yn barod, gallwch chi gofnodi’r manylion ar unwaith.

Os nad oes gennych chi un eto, bydd gennych chi 7 diwrnod o’r dyddiad rydych chi’n cyflwyno eich hawliad i gael nodyn ffitrwydd a rhoi’r manylion yn eich cyfrif.

Dylech chi wneud apwyntiad gyda’ch meddyg teulu cyn gynted â phosibl. Gallwch chi hefyd gael nodyn ffitrwydd yn yr ysbyty os ydych chi’n cael eich trin yno. Does dim angen i chi dalu am nodyn salwch os ydych chi i ffwrdd o’r gwaith am fwy na 7 diwrnod.

Ar ôl i chi gofnodi’r manylion am eich nodyn ffitrwydd, bydd angen i chi ysgrifennu manylion eich meddyg neu eich canolfan feddygol. Yna, gofynnir i chi a oes modd i rywun gysylltu â’ch meddyg i drafod eich iechyd. Y peth gorau i’w wneud yw cytuno – os byddwch chi’n gwrthod, efallai y bydd eich taliad cyntaf yn cael ei oedi.

Mae angen i chi fynd â’r copi papur o’ch nodyn ffitrwydd gyda chi i’ch cyfweliad Canolfan Waith.

Os oes gennych chi gyflwr iechyd tymor hir neu os ydych chi’n sâl am fwy na 4 wythnos, efallai y bydd angen i chi gael asesiad meddygol. Dysgwch fwy am gael Credyd Cynhwysol os ydych chi’n sâl neu’n anabl.

Os ydych chi’n ei chael hi’n anodd cael ‘nodyn ffitrwydd’

Os ydych chi wedi gwneud apwyntiad Credyd Cynhwysol yn barod ond eich bod chi’n ei chael hi’n anodd cael apwyntiad gyda’ch meddyg, dylech chi roi gwybod i’r Ganolfan Waith.

Gallwch chi anfon neges trwy eich cyfrif Credyd Cynhwysol. Efallai y byddant yn gallu newid dyddiad eich apwyntiad Canolfan Waith. Dysgwch sut i anfon negeseuon trwy eich cyfrif.

Eich gwaith, incwm a chynilion

Gofynnir i chi a ydych chi’n gweithio ac a ydych chi’n hunangyflogedig. Gofynnir cwestiynau ychwanegol i chi ynglŷn â’ch sefyllfa waith yn ystod eich cyfweliad yn y Ganolfan Waith.

Eich incwm a’ch enillion

Ysgrifennwch i lawr a oes gennych chi unrhyw incwm – gallai hyn fod o waith neu o bethau eraill, fel pensiwn neu gynllun yswiriant. Does dim angen i chi gynnwys unrhyw arian rydych chi’n ei gael o fudd-daliadau. 

Mae angen i chi gynnwys unrhyw dâl rydych chi’n ei gael gan eich cyflogwr am unrhyw absenoldeb rydych chi wedi’i gymryd neu’n ei gymryd ar hyn o bryd – er enghraifft:

• tâl salwch
• tâl gwyliau
• tâl mamolaeth

Gwiriwch eich cyfriflenni banc neu cysylltwch â’ch cyflogwr i weld faint rydych chi’n ei gael. 

Eich cynilion a’ch buddsoddiadau

Gofynnir i chi am unrhyw gynilion a chyfalaf neu fuddsoddiadau eraill sydd gennych chi – er enghraifft, unrhyw gyfranddaliadau sydd gennych chi neu os ydych chi’n berchen ar eiddo nad ydych chi’n byw ynddo. Gallai hyn gynnwys unrhyw daliadau untro mawr rydych chi wedi’u derbyn, fel tâl dileu swydd.

Os oes gennych chi dros £16,000 mewn cynilion, ni fyddwch chi’n gallu hawlio Credyd Cynhwysol. Gwiriwch pwy sy’n gymwys i gael Credyd Cynhwysol.

Eich costau gofal plant

Gallwch chi hawlio hyd at 85% o’ch costau gofal plant:

• os ydych chi’n gweithio
• os ydych chi wedi gweithio yn y ddau fis diwethaf
• os ydych chi’n mynd i gychwyn gweithio yn y ddau fis nesaf

Dim ond costau gofal plant rydych chi wedi’u talu yn barod y gallwch eu hawlio – ni fyddwch chi’n derbyn unrhyw arian am gostau yn y dyfodol.

Eich darparwr gofal plant

Bydd angen i chi roi manylion eich darparwr a’ch costau. Dylai hyn gynnwys:

• ei gyfeiriad a’i rif ffôn
• ei rif cofrestru
• faint rydych chi’n ei dalu a phryd
• pa ddyddiadau mae’r taliadau yn eu cwmpasu
• pa blentyn neu blant y mae’r darparwr hwn yn gofalu amdanyn nhw

Bydd angen i chi ddarparu tystiolaeth o’ch costau gofal plant o fewn mis i gyflwyno eich hawliad. Rhaid iddi ddweud ‘wedi talu’ a bod ar bapur pennawd – sef papur sydd ag enw’r person neu’r sefydliad arno.

Gallwch chi lanlwytho tystiolaeth o faint rydych chi wedi’i dalu i mewn i’ch cyfrif. Gall hwn fod yn ffotograff, yn sgan neu’n sgrinlun o’ch anfoneb. Gallwch chi fynd â’r dystiolaeth hon gyda chi i’ch apwyntiad Canolfan Waith hefyd.

Os na fyddwch chi’n darparu tystiolaeth, ni fyddwch chi’n cael unrhyw arian tuag at eich costau gofal plant.

Os ydych chi angen unrhyw ddogfennau, cysylltwch â’ch darparwr gofal plant.